روش نگارش مقالات علمی
روش نگارش مقالات علمي
مقاله ي علمي گزارش دستاوردهاي يك تحقيق مي باشد كه در عرف بيش از سه صفحه ( حداكثر 20000 كلمه ) تنظيم مي گردد. محقق زماني مبادرت به نگارش مقاله ي علمي مي نمايد كه تحقيق خود را به پايان رسانده باشد. اين گزارش ممكن است جهت ارائه به يك همايش علمي يا موسسه اي پژوهشي و يا سازماني اداري، انتشار به صورت چاپ در يك كتاب ( مجموعه مقالات و يا مقاله اي در يك دائره المعارف و ... ) و يا رايج ترين حالت آن يعني انتشار در يك فصلنامه و نشريه ي تخصصي تهيه گردد. بنابراين بهتر است تا جايگاه نگارش مقاله را در بيان مراحل تحقيق شناسايي نماييم.
مراحل يك پژوهش علمي عبارتند از:
1. مطالعات اكتشافي به جهت يافتن موضوع
توجه: موضوع مي تواند به سفارش و يا پيشنهاد موسسه يا نشريه اي ادواري صورت پذيرد. اما پذيرش آن بايد با علاقه ي معطوف به تخصص نويسنده همراه باشد. موضوع خوب موضوعي است كه به رشد فرهنگ و ارتقاي علوم اسلامي در جامعه ياري مي رساند. به جهت نيل به چنين هدفي، محقق بايد مطالعه ي ادبيات موجود و پيشينه ي تحقيق خود را دست كم نگيرد.
2. طرح پرسش تحقيق و غني سازي مفهومي آن ( و احيانا فرضيه هاي مرتبط )
در فصول قبلي اين جزوه اشاره داشتيم كه هر چه اصالت يك پرسش بيشتر باشد، احتمال موفقيت و برجستگي تحقيق بيشتر خواهد بود. بنابراين هيچگاه در يافتن بهترين پرسش تحقيق، تعجيل ننماييد. برخي از معيارهاي وجود اصالت در يك پرسش عبارتند از:
واجد مجهول حقيقي باشد. ( و يا حداقل از زاويه ي نويني به مساله نگاه كند. )
متناسب با مخاطب مورد نظر باشد.[1]
به نيازمندي هاي معرفتي جامعه پاسخ دهد.
3. نگارش طرح اوليه ي مقاله:
توجه: بر خلاف رساله هاي دانشگاهي كه داراي بخش خاصي تحت عنوان كليات طرح تحقيق مي باشند، طرح تحقيق مقاله عينا در آن آورده نمي شود و تنها مهم ترين موارد آن در مقدمه ي مقاله به شرحي كه مي آيد، بيان مي گردند.
4. بررسي مدارك و منابع تحقيق
توجه: در صورتي كه با انجام تحقيق كافي به اين نتيجه رسيديد كه فاقد منابع كافي براي پژوهش مي باشيد، در طرح پرسش هاي تحقيق متناسب با امكانات موجود تجديد نظر نماييد.
5. جمع آوري داده ها با هدف يافتن پاسخ تحقيق
در اين زمينه به اين نكات توجه نماييد:
يادداشت نويسي را به صورت هدفمند انجام دهيد. دقيقا بدانيد كه چرا برخي از مطالب را مي نويسيد و برخي ديگر را نمي نويسيد.
نظام يادداشت نويسي مرتب و منظمي ايجاد نماييد. يادداشت ها را به صورت منظم، هر يك در داخل پوشه اي عنوان دار و پوشه ها را در داخل پروندان هاي مربوطه قرار دهيد.
همواره به گونه اي عمل نماييد كه بتوانيد بعدها نيز از حاصل زحمات يادداشت نويسي خود استفاده نماييد پس يادداشت نويسي را در نظامي كلي تر و دراز مدت ( و نه مقطعي ) تعريف نماييد.
6. تحليل داده ها بر اساس روش شناسايي صحيح و متقن،
در اين زمينه به نكات زير توجه نماييد:
1. تحليل داده هاي جمع آوري شده ي خود را بر اساس يك روش شناسي مشخص و تعريف شده انجام دهيد.
2. از خلط مباحث خودداري نماييد.
7. نتيجه گيري نهايي،
1. نتيجه گيري مقاله بايد مبتني بر مباحث موجود در مقاله و نه خارج از آن باشد.
2. در نتيجه گيري نبايد شتاب زدگي نشان داد.
3. نتيجه گيري هر تحقيق چيزي جز پاسخ به پرسش هاي اصلي آن تحقيق نمي باشد.
4. پيش از آماده شدن مقدمات مورد نياز، اقدام به نتيجه گيري ننماييد.
8. مرحله ي نگارش و ويرايش
آخرين مرحله ي يك پژوهش ، مرحله ي نگارش آن مي باشد. از اين رو صورت مساله ي يك مقاله نويس چنين مي باشد:
~ تحقيق را انجام داده ام،
~ محتواي مطالب را در اختيار دارم،،
~ حال آنرا در چه قالبي به صورت مقاله ي علمي درآورم؟
براي رسيدن به بهترين پاسخ، ابتدا بررسي شود كه مناسب ترين مكان چاپ مقاله ي شما در كجاست؟ چه مخاطباني را براي تحقيق خود مناسب مي دانيد؟ ضمن اينكه ممكن است كه مقاله را به سفارش مؤسسه اي علمي تهيه نماييد. همه ي نشريات علمي و نيز مؤسسات معتبر پژوهشي داراي شيوه نامه ي مخصوص به خود در جهت نگارش مقاله مي باشند. بنابراين :
1. بهترين شيوه منحصر در يك شيوه نبوده و به اقتضاي موضوع مقاله و محل چاپ آن شيوه هاي علمي متعددي موجود مي باشد.
2. بهترين شيوه ي نگارش مقاله، شيوه نامه ي فصلنامه و يا موسسه ي معتبري است كه قصد چاپ آنرا دارد.
به طور كلي در جريان نگارش يك مقاله به موارد زير توجه نماييد:
معمولا مقالات علمي شامل سه بخش مي باشند:
الف ـ طليعه ي مقاله : كه شامل بيان چهار عنصر اساسي است:
1. عنوان مقاله،
2. نام نويسنده ( و يا نويسندگان ) به همراه بيان ميزان تحصيلات،
3. بيان چكيده مقاله، ( كه مشتمل بر خلاصه اي كلي از هدف، روش علمي و نتيجه ي نهايي تحقيق را به صورت جملات كوتاه در حداكثر 150 تا 200 واژه مي باشد. )
4. كليد واژگان تحقيق. ( بيان واژگان مهم تحقيق كه محور مفاهيم تحقيق بر گرد آنهاست. )
ب ـ متن اصلي مقاله: كه شامل عناصر زير مي باشد:
1. مقدمه ( طرح مساله ) : شامل بيان مختصري از پيشينه ، اهداف، پرسش ها و تبيين روش شناسي محقق مي باشد.
2. لازم است تا انتخاب عناوين بخش هاي مختلف يك مقاله هماهنگ با مساله باشند.
3. گزارش تحقيق: شامل بيان بررسي ها، اسناد، دلايل موافق و مخالف و ... مي گردد كه در طول تحقيق از سوي محقق صورت پذيرفته است.
ج ـ نتيجه گيري نهايي:
مشتمل بر بيان يافته هاي تحقيق بر مبناي مطالب موجود درمتن اصلي مقاله مي باشد.
نكاتي در زمينه ي نگارش هر چه بهتر مقاله:
1. در جريان نگارش مقاله ي خود كمتر از نقل قول مستقيم استفاده نماييد.
2. هيچگاه مطالب را بدون تامل و تحليل به همديگر ارتباط ندهيد.
3. از آنجا كه محدوده ي نگارش و تنظيم مقالات محدود است، بكوشيد تا هر سطري از تحقيق تان در خدمت يافتن پاسخ پرسش تحقيق باشد.
4. از به كار بردن جملاتي با مضامين و محتواي يكسان پرهيز نماييد.
5. مقالات علمي بر اساس منطق و برهان محكم و نه تخيل و عاطفه مي باشند.
6. در مقالات علمي به رعايت اصطلاحات علمي توجه نماييد.
7. در استنباط و استنتاج مطالب دقيق باشيد.
8. نگارش هر مقاله نيازمند حداقل به سه بار ويرايش از سوي نويسنده است. در زمان ويرايش به اين موارد توجه نماييد: الف ـ ساختار بياني نوشتار، ب ـ غناي محتواي مفهومي متن، ج ـ نحوه ي استنادات در متن
9. مواردي كه منجر به موفقيت يك مقاله مي گردند، به طور خلاصه عبارتند از,
l بديع بودن و تازگي موضوع،
l كوشش در جهت رفع نيازهاي معرفتي جامعه،
l استفاده از منابع دست اول،
l دقت در نقل قول و رعايت امانت علمي،
l رعايت وحدت رويه: نتيجه گيري مقاله، منطقي ترين پاسخ به پرسش مقاله باشد.
l رعايت وحدت رويه: عنوان مقاله هماهنگ با پرسش هاي مطروحه در آن تنظيم گردد،
l رعايت وحدت رويه: استفاده از روش شناسي صحيح و متناسب با موضوع مورد نظر،
l رعايت وحدت رويه: رسم الخط نوشتار يكدست و يك نواخت باشد،
l خلاقيت در طرح پرسش هاي تحقيق،
l پرورش كافي مفاهيم،
l روان و سليس بودن نوشتار و ويرايش مناسب مقاله
دراین وبلاگ مطالب مربوط به آمورش وامور پرورشی در دوره ی ابتدایی مخصوصآ کلاسهای چند پایه و از پیش دبستان تا ششم ابتدایی پرداخته می شود.