فعّاليّت‌هاي ياددهي – يادگيري براي تقويت مهارت املانويسي
فعّاليّت 1: املاي گروهي در كلاس
1- تقويت مهارت املا و درستنويسي كلمه‌ها
2- تقويت مهارت خواندن
3- افزايش دقّت و توجّه دانش‌آموزان
4- ترويج مشاركت و فعّاليّت گروهي
5- تقويت روحيه‌ي پژوهشگري
6- توجّه به وجه آموزشي املا
1- گروه‌بندي دانش‌آموزان با نظر معلّم (طوري كه در هر گروه دانش‌آموزان قوي، متوسط و ضعيف در املا نويسي باشند.)
2- افراد هر گروه به نوبت، داوطلب نوشتن مي‌شود و پاي تابلو مي‌روند. اعضاي گروه ديگر جمله‌هايي از درس يا درس‌هاي موردنظر انتخاب و به ترتيب مي‌خوانند تا فرد پاي تابلو آن را بنويسد.
3- ساير دانش‌آموزان نيز هم‌زمان، جمله و عبارت‌هاي خوانده شده را در دفتر مي‌نويسند.
4- افراد هر گروه مي‌توانند عضو گروه خود را در نوشتن درست كلمه‌ها ياري كنند.
5- در پايان ديكته نوشته شده به وسيله‌ي اعضاي گروه ديگر تصحيح مي‌شود و فعّاليّت به همين ترتيب ادامه مي‌يابد تا با توجّه به وقت كلاس همه يا تعدادي از گروهها نوشتن را تمرين كنند.
1- معلّم ضمن نظارت بر نوشته‌ي دانش‌آموزان، هدايت كار را بر عهده دارد و هر جا لازم است، نكات تكميلي را درباره‌ي نوشته‌ي دانش‌آموزان و املاي كلمه‌ها بيان مي‌كند.
2- به منظور تنوع‌بخشي به فعّاليّت و نيز مشاركت تعداد بيشتر دانش‌آموزان، ميتوان از “گروه كلمه” نيز استفاده كرد.
3- در كلاس‌هايي كه فضا و امكانات كافي براي نشستن به صورت دايره‌اي براي گروهها وجود ندارد، دانش‌آموزان هر ميز يك گروه خواهند بود.
فعّاليّت2: شناخت كلمههاي هم‌خانواده، هم‌معني و متضاد (مخالف)
1- تقويت مهارت املا
2- تقويت مهارت خواندن و درك مطلب
3- افزايش گنجينه‌ي واژگان و تثبيت آموخته‌ها
4- ايجاد رغبت و علاقه به مطالعه و پژوهش
5- ايجاد تنوّع در آموزش املا
6- پرورش دقّت و توجّه
7- توجّه به املاي كلمه‌ها در همه‌ي درس‌ها
1- گروه‌بندي دانش‌آموزان و تقسيم درس‌ها بين آن‌ها (علاوه بر درس‌هاي فارسي، ميتواند اين فعّاليّت در درس‌هاي ديگر نيز انجام گيرد.)
2- از دانش‌آموزان بخواهيد تا 5 كلمه از هر درس پيدا كنند و سپس يك كلمه‌ي هم‌معني، يك هم‌خانواده و يك متضاد (مخالف) با آن كلمه بنويسند.
كلمه |
عالِم |
|
هم‌معني |
دانشمند |
|
هم‌خانواده |
عليم |
|
متضاد (مخالف) |
جاهِل |
3- نوشته‌هاي گروهها را با يكديگر عوض كنيد تا همه آن‌ها را بخوانند.
4- گروهها با استفاده از نوشته‌هاي خود به گروه‌هاي ديگر املا بگويند. براي درك بهتر كلمه‌ها و درستنويسي آن‌ها، كلمههاي هم‌معني، هم خانواده و متضاد را به هم ربط دهند (به گروه كلمه تبديل كنند.)
روشنايي(هم‌خانواده)
روشن نوراني (هم‌معني)
تاريك (متضاد)
گروه كلمه: روشن و روشنايي – روشن و نوراني – تاريك و روشن
1- اين فعّاليّت ميتواند روي كارت‌هاي كوچك در اندازه‌ي 4×6 انجام گيرد. به اين ترتيب كه پس از پيدا كردن و نوشتن كلمه‌ها در جدول، افراد هر گروه كلمه‌ها را روي هر كارت بنويسند. هر گروه 20 كارت هم‌رنگ و هم‌اندازه خواهد داشت. سپس كارت‌ها را به پشت روي ميز گذاشته و هر نفر 2 كارت برمي‌دارد. اگر كارت‌ها به نحوي به هم مربوط باشند (هم‌معني – متضاد يا هم‌خانواده باشند)؛ كارت‌ها را كنار گذاشته و 2 كارت ديگر برمي‌دارد و گرنه نفر بعدي بازي را ادامه مي‌دهد.
در پايان كسي كه بيشترين كارت را دارد، برنده است. اين بازي ميتواند با تعويض كارت‌هاي گروهها با يكديگر در زمان مناسب و يا در خارج از كلاس ادامه يابد.
فعّاليّت3: تهيه‌ي كارت واژگان داراي حروف مشخّص
1- تقويت مهارت املا
2- تقويت مهارت خواندن و درك مفهوم
3- شناخت بيشتر اجزاي كلمه (حروف سازنده)
4- آشنايي بيشتر با كلمههاي داراي حروف هم‌صدا
5- پرورش دقّت و توجّه
6- ترويج روحيه‌ي مشاركت و فعّاليّت گروهي
7- توجّه به وجه آموزشي املا
1- معلّم قبلاً درس يا درس‌هايي را كه در نظر دارد، مطالعه مي‌كند تا كلمههاي داراي ارزش املايي را دريابد.
2- با توجّه به شرايط، امكانات و تعداد دانش‌آموزان آن‌ها را به گروه‌هايي تقسيم مي‌كند. (گروه‌هاي كوچك‌تر براي انجام اين فعّاليّت مناسب‌تر است.)
3- كارت‌هايي را كه به تعداد گروهها آماده كرده است، در اختيار آن‌ها قرار مي‌دهد و از آن‌ها مي‌خواهد فعّاليّت تعيين شده را انجام دهند. (كارت‌ها ميتواند در اندازه‌ها و شكل‌هاي مختلفي تهيه شود.)
گروه1: كلمههاي داراي حروف «ط- ت»
گروه2: كلمههاي داراي حروف «س- ص- ث»
گروه3: كلمههاي داراي حروف «ح- هـ»
را از درس‌هاي تعيين شده پيدا كنند و بنويسند.
|
گروه 1 |
|
گروه2 |
|
گروه3 | ||||
|
«ت» |
«ط» |
|
«س» |
«ث» |
«ص» |
|
«ح» |
«ه» |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4- پس از پايان فعّاليّت، معلّم از گروهها مي‌خواهد تا كارت را با هم تعويض كنند به طوري كه هر گروه همه‌ي كارت‌هاي تهيه شده را بخواند.
1- در صورت وجود وقت، يكي از افراد هر گروه ميتواند كلمههاي گروه خود را روي تابلو بنويسد.
2- گروه‌هاي ديگر علاوه بر خواندن كلمههاي ديگر، مي‌توانند آن‌ها را در دفتر خود يادداشت كنند.
3- ميتوان از دانش‌آموز خواست تا كلمههاي نوشته شده‌ي ديگر گروهها را در درس پيدا كنند و جمله‌هاي مربوط را بخوانند.
4- نوشتن حروف تعيين شده با رنگ قرمز در كلمه‌ها به ماندگاري بيشتر كلمه‌ها در ذهن كمك مي‌كند.
5- دانش‌آموز مي‌توانند خود نسبت به تهيه‌ي كارت‌ها شكل‌ها و اندازه‌هاي متفاوت اقدام كنند
موفق باشید
منبع :-راهنماي آموزش املادر دبستان– مولف :جواد فتح آبادی منتخب جشنواره ی کتاب های آموزشی رشد وزارت آموزش و پرورش در سال ۸۹به عنوان کتاب مناسب در حوزه ی زبان آموزی
http://fathabadi91.blogfa.com/
دراین وبلاگ مطالب مربوط به آمورش وامور پرورشی در دوره ی ابتدایی مخصوصآ کلاسهای چند پایه و از پیش دبستان تا ششم ابتدایی پرداخته می شود.