« بررسي مشکلات روشهاي موجود تدريس در کلاسهاي چند پايه و ارائه روشهاي مناسبتر تدريس در اين کلاسها در شهرستان گلپايگان »

 

                                   پژوهشگر: پري اسدكي

                                              ناظر: دکتر فريبا حقاني

مقدمه

در نظام آموزشي کشور ما, وجود کلاسهاي چند پايه واقعيتي اجتناب ناپذير است. شرايط سخت محيطي, کمبود جمعيت دانش آموزان, کمبود نيروي انساني و فضاي آموزشي, مهاجرت طبيعي يا اجباري و وجود مشکلاتو مسائل متعدد مالي و اقتصادي از عواملي هستند که امکان تشکيل واحدهاي آموزشي را با کلاسهاي تک پايه محدود مي سازند.

اهداف پژوهش

هدف تحقيق حاضر:

  1ـ بررسي مشکلات روشهاي موجود تدريس در کلاسهاي چند پايه.

 2ـ ارائه روشهاي مناسب تر تدريس در اين کلاسها مي باشد.

سئوالهاي پژوهش

سئوالهاي اين پژوهش در مورد وضعيت فيزيکي مدارس وکلاس درس ، روشهاي تدريس ، عوامل اثر گذار بر روش تدريس از ديدگاه معلمين کلاسهاي چند پايه، مشکلات آموزشي از نظر آنها ، مشکلاتي که مشاهده گران با آن در کلاس چند پايه برخورد نموده اند و روشهاي تدريس مناسب براي کلاسهاي چند پايه از ديدگاه آموزگاران است.   

متغيرهاي پژوهش

برخي از متغيرها عبارتند از: روش هاي تدريس، دوره تحصيلي، معلمين و کلاس هاي چند پايه .

جامعه و نمونه آماري و روش  نمونه گيري ها

جامعه آماري کليه معلمان کلاسهاي چند پايه در دوره ابتدايي شهرستان گلپايگان بوده که بيست و پنج  درصد حجم به عنوان نمونه با روش نمونه گيري طبقه اي متناسب با حجم انتخاب شده اند.    

ابزار جمع آوري اطلاعات و روش تجزيه و تحليل داده‏ها

ابزارهاي تحقيق شامل يک ليست 9 گزينه اي از نوع بلي، خير، براي وضعيت فيزيکي مدرسه بود و يک چک ليست (فهرست) مشاهده اي براي  بررسي  روشهاي  تدريس موجود که داراي 34 سئوال  پنج گزينه اي از نوع  طيف ليکرت بود که مراحل لازم جهت سنجش اعتبار صورت گرفته است.

 از مصاحبه جهت بررسي مشکلات آموزشي، عوامل اثر گذار بر تدريس و روشهاي مناسب تدريس براي کلاسهاي چند پايه استفاده شده است. همچنين،مشکلاتي که مشاهده گران با آن در کلاس برخورد نموده اند عيناً ثبت کردند. پس از گرد آوري اطلاعات ،جهت تجزيه و تحليل داده‏ها از شاخص هاي آماري توصيفي و استنباطي استفاده شده است.

آزمون مورد استفاده يومان ويتني مي باشد. بر اساس يافته‏هاي تحقيق مدارس چند پايه از امکانات و تجهيزات آموزشي مناسب برخوردار نيستند. طبق نتايج ،معلمين در خصوص نحوه اداره کلاس چند پايه آگاهي چنداني ندارند و از روشهاي فعال تدريس کم استفاده مي کنند. به علاوه از مهارتهاي قبل از تدريس، ضمن تدريس و بعد از تدريس نيز استفاده مناسب نمي  نمايند.

 

روش پژوهش

اين پژوهش از نوع توصيفي مي باشد.

 

بخشي از يافته‏ها

·              بر اساس نتايج، عوامل اثر گذار بر روش تدريس از ديدگاه معلمين چند پايه، کمبود وقت، تعداد زياد دانش آموزان در هر پايه، پايين بودن ميزان حقوق ، عدم آگاهي از شيوه تدريس در کلاس چندپايه، کمبود وسايل آموزشي، نا مناسب بودن ترکيب سني دانش آموزان و عدم تمرکز حواس بوده است.

 

·              مشکلات آموزشي از ديدگاه معلمين چند پايه، کمبود وقت، شلوغ بودن کلاسها، دو زبانه بودن دانش آموزان ، نامناسب بودن ترکيب سني، کمبود وسايل آموزشي ، نداشتن حياط بازي و کتابخانه، عدم آشنايي با نحوه تدوين طرح درس در کلاس چند پايه و اجبار معلم براي تدريس در اين کلاسها، بي سوادي اولياء و کمبود فضاي آموزشي بوده است.

·              مشاهده گران کلاسهاي چند پايه، مشکلاتي از جمله عدم آگاهي معلمان از روشهاي فعال تدريس ، عدم آگاهي معلم از شيوه اداره کلاس چند پايه ، استفاده نکردن از معلم يار و
دانش آموزان براي  آموزش ، تقسيم نامناسب وقت بين پايه‏ها،رها شدن پايه‏هاي ديگر موقع کار با يک پايه و عدم باز خورد لازم جهت انجام تکاليف دانش آموزان را در اين کلاسها مشاهده نموده اند.

 

·              مناسب ترين روشهاي تدريس در کلاسهاي چند پايه از نظر معلمين عبارت بوده از: روش سخنراني ، توضيحي ، حفظ و تکرار، پرسش و پاسخ، همياري، حل مسئله و آزمايشي. 

 

·              بين مهارتهاي معلمين در کلاس چند پايه با توجه به سابقه خدمت، تفاوت معناداري وجود ندارد و نيز طبق نتا يج ، بين مهارتهاي معلمين زن و مرد تفاوت معناداري وجود ندارد.

 

·              از بين روشهاي تدريس موجود، روش همياري به عنوان مناسب ترين  روش تدريس مناسب و فعال همراه طرح و الگوي تدريس ارائه شده است.

 

بخشي از پيشنهادها

·              آموزش در کلاس چند پايه در کشور ما زماني سود مند است که شيوه فعلي آن کاملاً تغيير کند.

 

·               آموزش در اين کلاسها بايد توسط معلمان دوره ديده و همچنين روشهاي تدريس فعال ارائه شود.

 

·              امکانات فيزيکي و آموزشي اين مدارس از قبيل فضاي کلاس ، ميز و صندلي ، تعداد
دانش آموزان ، کتابخانه و وسايل آموزشي ، بايد متناسب با آموزش چند پايه اي باشد.